به گزارش حیات، طی روزهای گذشته در بسیاری از رسانه‌ها و روزنامه‌های ترکیه، این خبر منتشر شده که اجرای کامل برنامه تحویل دادن سلاح‌های پ.ک.ک، فرا رسیده است.
این گروه تروریستی که در سال 1978 میلادی تاسیس شده و از سال 1984 میلادی فعالیت مسلحانه را آغاز کرده، یکی از موسسین تندروی حزب و عضو شورای رهبری یعنی مصطفی کاراسو را به عنوان مسئول اصلی اجرای خلع سلاح معرفی کرده و انتظار می‌رود در سلیمانیه و چند نقطه دیگر در اقلیم کردستان عراق، تحویل سلاح‌ها آغاز شود.
در طرف مقابل نیز، ابراهیم کالن رئیس سرویس اطلاعاتی میت ترکیه این پرونده را در دست دارد و برای تحقق این هدف، در سفر به اقلیم کردستان، با مسعود بارزانی، قباد طالبانی و دیگران، دیدار کرده است.
ابراهیم کالن در ترکیه نیز به چند نقطه مرزی رفته و با انتشار عکسی در اینستاگرام خود، نشان داده که بر روی این روند نظارت می‌کند. رسانه‌های ترکیه اعلام کرده‌اند که این عکس کالن، یک پیام نمادین دارد و چنین پیامی را به مخاطبان القا می‌کند: انگشت ما روی ماشه است و از دور، با دقت و احتیاط بر روند خلع سلاح نظارت می‌کنیم.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در پاسخ به سوال خبرنگاران در مورد این که سلاح‌های پ.ک.ک به کجا منتقل خواهد شد، اعلام کرده که با تدابیری که از قبل اتخاذ شده، کل این سلاح‌ها با کوره‌های ویژه امحا خواهد شد.
آیا ترکیه امتیاز می‌دهد؟
مرور مواضع و گفته‌های مقامات سیاسی ترکیه، نشان دهنده این است که روند خلع سلاح پ.ک.ک پس از توافق با عبدالله اوجالان رهبر زندانی این گروه در جزیره ایمرالی، بدون قید و شرط اجرا می‌شود و دولت تعهد نداده که امتیاز خاصی بدهد، اما قرار است اصلاحاتی در قانون اساسی ترکیه صورت بگیرد.
جودت ییلماز معاون رئیس جمهور ترکیه نیز اعلام کرده که «روند ترکیه عاری از تروریسم» به طور مثبتی در حال اجرا است. او درباره اصلاح قانون اساسی ترکیه نیز گفته است: «ترکیه اکنون کشوری است که شایسته یک قانون اساسی پیشرو است که اراده مدنی بر آن مستولی شده باشد. این اقدام، زیر سقف پارلمان انجام خواهد شد. این مطالعه‌ای است که باید با وسیع‌ترین اجماع ممکن انجام شود. ما امیدواریم که قانون اساسی را با کمک احزاب مخالف، اصلاح کنیم. من معتقدم که این روند با مشارکت همه طرف‌ها به طور سالم پیش خواهد رفت».
عثمان سرت از دیگر تحلیلگران سیاسی ترکیه نوشته است: «تقریباً دو ماه از اعلام تصمیم انحلال و خلع سلاح پ.ک.ک گذشته، اما هیچ گامی در این زمینه برداشته نشده است. البته ماهیت کار این است که این فرآیندها، پیچیده و زمان‌بر هستند. حتی وقتی که یک شرکت اقتصادی بزرگ می‌خواهد خود را منحل کند، مدتی طول می‌کشد تا عملی شود. در ساختاری مانند پ.ک.ک که بیش از 40 سال سابقه دارد و ده‌ها هزار نفر را به طور مستقیم یا غیرمستقیم در اکوسیستم خود جای داده و پس‌لرزه‌های سیاسی آن میلیون ها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد، روند انحلال آسان نیست. اما صبر مردم، دولت و جامعه نیز حد و حدودی دارد. یادمان باشد پ.ک.ک ده‌ها هزار نفر را به کام مرگ کشانده، به بنیان دموکراتیک سیاست آسیب رسانده و شکاف‌هایی ایجاد کرده که التیام آنها بین بخش‌های مختلف جامعه دشوار است و کردها را در بحران عمیق محرومیت فرو برده است. اما در هر حال، ما با تحولی تاریخی روبرو هستیم و کل مسائل حقوقی و اداری این روند باید به شکل دقیق و صبورانه نظارت شود».
وی در ادامه با رویکردی انتقادی می‌گوید: «اگر چه اقتصاد ما وضعیتی بحرانی دارد و قانون و قوه قضاییه به ابزاری در دست حزب حاکم تبدیل شده و ترکیه با سرعت تمام در مسیر اقتدارگرایی حرکت می‌کند، اما هیچکدام از اینها دلیل نمی‌شود که از اهمیت خلع سلاح پ.ک.ک غافل شویم».
خبری از ناظر بین‌المللی نیست
قبلاً اعلام شده بود که بر اساس توافق صورت گرفته، نمایندگانی از سازمان ملل متحد، آمریکا، انگلیس، فرانسه یا آلمان، بر روند خلع سلاح پ.ک.ک نظارت خواهند کرد. اما حالا جزییات روشنی در مورد این خبر وجود ندارد و شواهد نشان می‌دهد که فقط ترکیه، دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان امکان نظارت دارند.
عایشه گل دوغان از نمایندگان کُرد پارلمان ترکیه و سخنگوی حزب دمپارتی اعلام کرده که عبدالله اوجالان، ظرف روزهای آتی، یک پیام تصویری از زندان ارسال خواهد کرد و سلاح‌های پ.ک.ک در شهرهای سلیمانیه و اربیل تحویل داده خواهند شد.
او گفته که در پارلمان ترکیه نیز کمیسیونی تشکیل می‌شود و اعضای این کمیسیون، بر روند مزبور نظارت کرده و تدابیر حقوقی جدیدی اتخاذ خواهند کرد.
روزنامه نگاران نزدیک به حزب حاکم ترکیه می‌گویند: به منظور جلوگیری از هر گونه اقدام خرابکارانه و پیشبینی نشده، اطلاعات روشنی در اختیار رسانه‌ها گذاشته نشده و آنها تنها در این حد اطلاع دارند که یک گروه 30 نفره از اعضای پ.ک.ک، به فرماندهی مصطفی کاراسو، به شکل نمادین سلاح‌های خود را تحویل می‌دهند و به مواضع خود بازمی گردند، اما در مورد 5 هزار عضو شاخه نظامی پ.ک.ک، دقیقاً مشخص نیست که روند خلع سلاح کامل به چه شکلی صورت خواهد گرفت.
حزب دمپارتی، اعلام کرده که روزنامه نگاران و عکاسان خبری ترکیه می‌توانند برای اعزام به صحنه تحویل سلاح، ثبت نام کنند و آنها ترتیب هماهنگی سفر را خواهند داد.
اعضای پ.ک.ک کجا خواهند رفت؟
گفته می‌شود که سرویس اطلاعاتی میت، بر اساس شواهد مناطق عملیاتی، اعترافات اعضای دستگیر شده و اطلاعاتی که از افراد نفوذی خود به دست آورده، به طور دقیق می‌داند که هر کدام از اعضای پ.ک.ک، تا چه اندازه در اقدامات تروریستی، حملات، قتل، ایجاد رعب و وحشت و عملیات پنهانی دست داشته‌اند. لذا ترتیباتی اتخاذ شده تا گروهی از افراد که سطح جرایم آنها ناچیز است، به راحتی به ترکیه بازگردند و به زندگی عادی خود ادامه دهند. اما در مورد رهبران، فرماندهان و اعضای دیگر، جزئیات خاصی منتشر نشده است.
اخیراً بسه هوزات که پس از اوجالان و جمیل بایک به عنوان فرد شماره 3 پ.ک.ک شناخته می‌شود، اعلام کرده «ما به فراخوان رهبرمان پاسخ مثبت دادیم. در 5 مه دوازدهمین کنگره پ.ک.ک را برگزار کردیم. پ.ک.ک را منحل کردیم. تصمیم گرفتیم به مبارزه مسلحانه پایان دهیم. ما علیه ترکیه مبارزه مسلحانه نمی‌کنیم. اکنون دولت ترکیه، باید گام‌هایی بردارد. ما می‌خواهیم به ترکیه برگردیم و در سیاست دموکراتیک، مشارکت کنیم».
قرار است طی روزهای آتی، نمایندگان کُرد با اردوغان دیدار کنند و سپس کمیسیونی متشکل از 6 نماینده از 6 حزب سیاسی ترکیه در پارلمان تشکیل شود. از این کمیسیون خواسته شده تا جلساتی را با دانشگاهیان، روزنامه‌نگاران، بوروکرات‌ها و نمایندگان سازمان‌های جامعه مدنی در مورد راه‌حل مسئله کردها، انتظارات مربوط به قانون اساسی جدید و مراحل دموکراتیزاسیون برگزار و پیشنهادهای قانونی را تهیه کند.
اطلاعی درباره «قسد» در دست نیست
مقامات ترکیه قبلاً اعلام کرده بودند که روند خلع سلاح پ.ک.ک، باید گروه شبه نظامی موسوم به «نیروهای سوریه دموکراتیک» یا «قسد» در شمال سوریه را نیز در بربگیرد. اما مظلوم کوبانی فرمانده این گروه اعلام کرد که چنین تصمیمی در میان نیست و تام باراک نماینده دونالد ترامپ در پرونده سوریه نیز اعلام کرد که این دسته از کردها، متحدین محلی واشنگتن هستند و سرجایشان می‌مانند.
به نظر می‌رسد این یکی از مهمترین چالش‌ها و اختلافات در روند خلع سلاح پ.ک.ک است.
برخی از جراید ترکیه اعلام کرده‌اند که خلع سلاح یک گروه کم شمار از اعضای پ.ک.ک انجام شده و از این مراسم عکسبرداری شده اما بر اساس توافقی که بین پ.ک.ک و دولت صورت گرفته، قرار نیست فعلاً فیلم و عکسی از این مراسم منتشر شود.
در هر صورت باید گفت: ابهامات زیادی در مورد اجرای خلع سلاح وجود دارد و در مورد ترتیبات حقوقی این موضوع و سرنوشت سران و فرماندهان پ.ک.ک، جزئیاتی بیان نشده است.
منبع؛ تسنیم
نظر شما